Ο σεβασμός στους θεσμούς σφυρηλατείται με πράξεις

Τις τελευταίες ημέρες διαβάζω δύο πράγματα. Το ένα είναι ο προ διετίας (μη θεσμικός) τερματισμός της (αρχικά) τρικομματικής κυβέρνησης με αφορμή τη διαδικασία της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπου ασχέτως της υποψηφιότητας τα βασικά κόμματα της αριστεράς (ριζοσπαστική, δημοκρατική και κομμουνιστική) δήλωσαν πρόθεση μη συναίνεσης και επιδίωξης εκλογών. Το δεύτερο είναι η τρέχουσα (επί πενταετίας) συζήτηση πρωτοβουλιών για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς, μετά την πολιτική συρρίκνωση του βασικού πολιτικού φορέα της. Αναπόφευκτα, μου έρχεται στο μυαλό το 2009, όπου τότε o βασικός πολιτικός φορέας της κεντροαριστεράς είχε τη θεσμικά πρωτοφανή στάση, από τη μία πλευρά, να στηρίζει τον κοινά αποδεκτό υποψήφιο για την Προεδρία της Δημοκρατίας (ανανέωση θητείας Κ. Παπούλια), και, από την άλλη πλευρά, να δηλώνει ότι θα τον στηρίξει σε δεύτερη φάση αφού αρχικά θα αποσύρει τη στήριξή του για να πάει η χώρα σε εκλογές. 

Κοινό συστατικό και των δύο αυτών πολιτικών κινήσεων ήταν η αδιαφορία για τη θεσμική ορθότητα, η υπονόμευση της πολιτικής υπευθυνότητας από τον κομματικό καιροσκοπισμό και η επικράτηση του λαϊκισμού. Φυσικά, υπάρχει μεγάλη συζήτηση για την κατάσταση στις δύο κυβερνητικές θητείες που σχετίζονται με αυτές τις πολιτικές κινήσεις -αλλά δεν χωρά εδώ. Ας μείνουμε, όμως, σε αυτά τα τρία κοινά χαρακτηριστικά και στις δύο πολιτικές κινήσεις. Κοινά στοιχεία που αποτυπώνονται στο πολιτικό μηχανισμό "συγκοινωνούντων δοχείων" στελεχών και εκλογικού σώματος των δύο βασικών φορέων αυτών των πολιτικών κινήσεων. Κοινά στοιχεία, όμως, που "ακολουθούν" (αξιόλογα και μη) στελέχη που προσπαθούν να κινητοποιήσουν τη διαδικασία για την ανασυγκρότηση της (απαραίτητης για το πολιτικό μας μέλλον) κεντροαριστεράς, αφού το 2009 ήταν εκ των βασικών εκφραστών αυτής της κίνησης (ως βασική ενδεικτική κίνηση). Από τη μία πλευρά, λοιπόν, το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να πείσουν ότι δεν είναι, πλέον, εκφραστές των στοιχείων αυτών.

Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει η εκλογική βάση για να τους ακούσει, αφού το μεγαλύτερο μέρος της ήταν "εθισμένο" σε αυτά τα στοιχεία και έχει μετατοπιστεί προς τους πολιτικούς φορείς που τα διατήρησαν. Ίσως, συνεπώς, τη σημασία και την συγκρότηση της κεντροαριστεράς να πρέπει να τη εκφράσουν νέα και ορεξάτα στελέχη εμπνευσμένα από την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, και όχι old school κλασσικοί. Και αυτό γιατί ο σεβασμός στους θεσμούς, η πολιτική υπευθυνότητα και η μάχη απέναντι στο λαϊκισμό είναι στοιχεία που διαμορφώνουν μία συγκεκριμένη στάση πολιτικού βίου, που σφυρηλατείται με πράξεις και έργα. Και όχι με εκδηλώσεις και δηλώσεις. Τουλάχιστον για να είναι πιστευτή και να κινητοποιήσει μέρος του ορθολογικά σκεπτόμενου κόσμου.