Εξέλιξη και διάρθρωση του δημοσίου χρέους

(κείμενο εργασίας στο Οικονομικές Εξελίξεις)

Δημοσιεύθηκε το κείμενό μου για το δημόσιο χρέος, στο τεύχος 37 του Οικονομικές Εξελίξεις του ΚΕΠΕ, στο οποίο, μεταξύ άλλων σημειώνεται ότι "[...] σύμφωνα με τα στοιχεία για τον Ιούλιο του 2018, ο ενδοκυβερνητικός δανεισμός μέσω των repos αυξήθηκε στα 23,5 δισ. ευρώ έναντι 14,9 δισ. ευρώ στα τέλη του 2017 (βλ. Γράφημα), με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη πηγή χρηματοδότησης να συνιστά το 6,8% του χρέους της Κεντρικής ∆ιοίκησης. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο, το οποίο απέχει σημαντικά από την εκτίμηση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2018 που ήθελε να κλείσει το έτος με μία χρηματοδότηση από repos που να μην ξεπερνά τα 9 δισ. ευρώ [...]".

Περισσότερα εδώ.

Υπάρχει Περιθώριο Για Κοινωνική Συνεννόηση;

(μελέτη για τη διαΝΕΟσις με τον Γ. Οικονομίδη)

Η ελληνική οικονομία, μετά από σχεδόν μία δεκαετία σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής και ύφεσης βρέθηκε να αναζητά ένα νέο, σύγχρονο παραγωγικό πρότυπο που θα κατάφερνε να την τροχοδρομήσει σε μια πορεία διατηρήσιμης ανάπτυξης και αυξανόμενης κοινωνικής ευημερίας. Αν και σε όλη αυτή την περίοδο η συγκεκριμένη ανάγκη φάνηκε να γίνεται αποδεκτή από όλους τους συμμετέχοντες στον σχετικό δημόσιο αλλά και επιστημονικό διάλογο, η ελληνική κοινωνία μοιάζει να αδυνατεί ακόμη να βρει έναν πειστικό βηματισμό που θα την οδηγήσει σε ένα στέρεο μονοπάτι οικονομικής μεγέθυνσης και ευημερίας.

Με άλλα λόγια, ενώ οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, φαίνεται να αποδέχονται ότι πρέπει να υπάρξει ένας μακρόπνοος –και άρα συναινετικός– σχεδιασμός που θα εντοπίσει και θα σκιαγραφήσει τις βασικές πτυχές ενός προγράμματος οικονομικής ανάπτυξης, ικανού να τοποθετήσει την ελληνική οικονομία ξανά στις ράγες της βιώσιμης και ισχυρής οικονομικής μεγέθυνσης, ο διάλογος αυτός, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει από πολλούς φορείς, κοινωνικούς εταίρους, επιστημονικά και ερευνητικά κέντρα, δεξαμενές σκέψης, αλλά και πολιτικά κόμματα, δεν έχει οδηγήσει σε ένα συνολικά αποδεκτό εθνικό σχέδιο το οποίο θα ανταποκρίνεται στις τρέχουσες αλλά και πιο πρόσφατες εξελίξεις. Ένα σχέδιο που θα υπεισέρχεται και σε λεπτομέρειες, οι οποίες ενδεχομένως να προκαλούν αντιπαραθέσεις αλλά αποτελούν το αναγκαίο προστάδιο που θα οδηγήσει σε μια διαδικασία σύνθεσης αντιτιθέμενων απόψεων και αντιλήψεων. Βασικό προαπαιτούμενο για τη διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου για τη μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο αποτελεί η ύπαρξη κοινωνικής συνεννόησης και διάθεσης δημιουργικής σύνθεσης –συχνά ακραία– αντιτιθέμενων απόψεων. Εν ολίγοις, απαιτείται όλοι, κοινωνικοί εταίροι και φορείς, πολιτικά κόμματα κ.ο.κ., να κινηθούν πέρα από επιμέρους μικροσυμφέροντα και ιδεοληψίες και να προτάξουν ως βασικό κριτήριο και ζητούμενο το ευρύτερο κοινωνικό και εθνικό συμφέρον.

Greek public debt: The quest for a "happy-end" to an unsustainable story

(κείμενο εργασίας στη σειρά Globelics Working Papers του Aalborg University)

Δημοσιεύθηκε η εργασία μας -με το Νίκο Χριστοδουλάκη- για τη διασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους στη σειρά Globelics Working Papers του Aalborg University (Δανία). Ο τίτλος της εργασίας μας είναι "Greek Public Debt: The Quest for a "Happy-end" to an Unsustainable Story", όπου τεκμηριώνουμε πως ένα happy-end για το δημόσιο χρέος θα έρθει εάν -παράλληλα με κάποιες αναδιαρθρώσεις- δώσουμε έμφαση στον "παρονομαστή" (ανάπτυξη) και όχι μόνο στον "αριθμητή" (ονομαστικό χρέος), αλλά και θεσπίσουμε μία "ρήτρα ανάπτυξης" που να συνιστά κίνητρο προώθησης μεταρρυθμίσεων και όχι "μαξιλαράκι" μεταρρυθμιστικού εφησυχασμού. Ειδικότερα, "[...] the paper discusses the origins and recent developments of Greek public debt and shows that even if high primary surpluses of 3.50% of GDP consistently materialize it is unlikely to be sustainable. The reason is that the anemic growth envisaged for the medium and longer run is not sufficient to increase country’s GDP and, thus, drive either the debt to GDP ratio to less threatening levels or the Gross Financial Needs below 20% of GDP. The paper suggests an alternative policy mix with primary surpluses reduced to 1.50% of GDP, with the rest 2% used to finance investment in infrastructure and export-led growth. This significantly enhances growth, making the debt/GDP ratio to fall below 100% by mid 2020s, while GFNs remain safely below 20% of GDP in the face of stochastic shocks impinging the economy. In the higher growth scenario, the implementation of tax cuts and lower social insurance contributions further increases employment and disposable incomes without affecting fiscal stability [...]".

Περισσότερα εδώ.

Πλαίσιο χρηματοπιστωτικής εποπτείας στην Ευρώπη: Εξελίξεις και προοπτικές

(κείμενο εργασίας στο Οικονομικές Εξελίξεις)

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 35 του περιοδικού Οικονομικές Εξελίξεις του ΚΕΠΕ το άρθρο μου αναφορικά με τις εξελίξεις στο πλαίσιο χρηματοπιστωτικής εποπτείας στην Ευρώπη, που καταλήγει ότι "[...] στο πλαίσιο, λοιπόν, της νέας λογικής ενοποίησης του θεσμικού πλαισίου του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος και σε συνέχεια του εγχειρήματος της Τραπεζικής Ένωσης, υπάρχουν μία σειρά από θεσμικές παρεμβάσεις που –σε συνέχεια της επικείμενης εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ– μπορούν, αφενός, να ολοκληρώσουν το εγχείρημα της Τραπεζικής Ένωσης και, αφετέρου, να προχωρήσουν στη δημιουργία αντίστοιχων «Ενώσεων» στους άλλους δύο πυλώνες του χρηματοπιστωτικού συστήματος (κεφαλαιαγορά και αγορά ιδιωτικής ασφάλισης), στοχεύοντας στη διαμόρφωση μίας Χρηματοπιστωτικής Ένωσης στην Ευρώπη. Προς αυτή την κατεύθυνση, το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ωφεληθεί από την επέκταση και εμβάθυνση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος, και δη από την ενοποίηση του καθεστώτος εγγύησης των καταθέσεων, την ανάπτυξη της εναλλακτικής χρηματοδότησης από την κεφαλαιαγορά και την άνθηση της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης, συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος και στη στήριξη της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας [...]".

Το τεύχος είναι διαθέσιμο εδώ.

Η εξέλιξη και διάρθρωση του δημοσίου χρέους

(κείμενο εργασίας στο Οικονομικές Εξελίξεις)

Δημοσιεύθηκε το κείμενό μου για το δημόσιο χρέος στο τεύχος 35 του Οικονομικές Εξελίξεις του ΚΕΠΕ, στο οποίο -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνεται και η ανάλυση για τη σημαντική αύξηση του χρέους κατά την τρέχουσα χρονιά -περίπου 14 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2017- "[...] που οφείλεται: (α) σε ακόμα μεγαλύτερο δανεισμό από τον ΕΜΣ για τη δημιουργία ταμειακών διαθεσίμων ενόψει της προσπάθειας χρηματοδότησης εκτός του Μηχανισμού Στήριξης, (β) στη χρηματοδότηση –από τον Μηχανισμό Στήριξης– του προγράμματος αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων (παρελθουσών) οφειλών του Δημοσίου, και (γ) στην αντικατάσταση του χρέους που βασίζεται στον βραχυπρόθεσμο δανεισμό, σημαντικό μέρος του οποίου είναι ενδοκυβερνητικό (βλ. καθεστώς repos), με αποτέλεσμα να αυξηθεί το (τελικό) χρέος της Γενικής Κυβέρνησης [...]".

Όλο το τεύχος εδώ.

Μεταναστευτικές ροές και δημοσιονομική αποτύπωση: Μία πρώτη προσέγγιση

(κείμενο εργασίας στο Οικονομικές Εξελίξεις)

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 34 του Οικονομικές Εξελίξεις του ΚΕΠΕ το κείμενο εργασίας μου με τίτλο «Μεταναστευτικές ροές και δημοσιονομική αποτύπωση: Μία πρώτη προσέγγιση», το οποίο καταλήγει ότι «[…] την τελευταία περίοδο προωθήθηκαν και υλοποιήθηκαν –υπό την πίεση, φυσικά, των εξελίξεων και των συνθηκών που δημιουργούνταν στο υπό εξέταση φαινόμενο– σημαντικές διοικητικές διαδικασίες για τη διακριτή αποτύπωση της δημοσιονομικής επίπτωσης από τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, οι οποίες, αρχικά, επέτρεψαν τη διαμόρφωση «στατικών» (στο πλαίσιο των αρχικών φάσεων εξέλιξης του φαινομένου) σεναρίων και, εν συνεχεία, τόσο την άντληση αντίστοιχων πόρων από τους διαύλους χρηματοδοτικής αρωγής της ΕΕ, όσο και την «εξαίρεση» της σχετικής δημοσιονομικής επίπτωσης από τους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθεί η χώρα. Παρ’ όλα αυτά, όμως, εντοπίζεται μία σημαντική αδυναμία –λόγω μη συμβατότητας και μη εναρμόνισης των πηγών– ολοκληρωμένης (και διακριτής) εκτίμησης για τη δημοσιονομική επίπτωση της διαχείρισης του προσφυγικού φαινομένου. Πρόκειται για μία αδυναμία που έχει, πλέον ιδιαίτερη σημασία, καθώς το εν λόγω φαινόμενο βρίσκεται στην τρίτη φάση εξέλιξής του –όπου ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων και μεταναστών εγκαθίστανται μόνιμα στην Ελλάδα– και, πλέον, είναι αναγκαία η αξιοποίηση δυναμικών και μακροοικονομικών μεθόδων υπολογισμού της ευρύτερης (μακροχρόνιας) επίπτωσης του φαινομένου τόσο στα δημόσια οικονομικά της χώρας, όσο και στο σύνολο της οικονομίας […]».

Όλο το τεύχος εδώ.

Η Εξέλιξη και Διάρθρωση του Δημοσίου Χρέους

(ανάλυση στο Οικονομικές Εξελίξεις του ΚΕΠΕ)

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος (34) του "Οικονομικές Εξελίξεις" του ΚΕΠΕ, το οποίο εμπεριέχει και το κομμάτι (μου) για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους, το οποίο, σύμφωνα με το ΜΠΔΣ, εκτιμάται "[...] να εισέλθει την επόμενη περίοδο σε μία φάση σταδιακής αποκλιμάκωσης, κυρίως, σε σχετικούς όρους ως προς το παραγόμενο προϊόν, αλλά και σε απόλυτους όρους –στο πλαίσιο, φυσικά, της συνέχισης της πορείας δημοσιονομικής προσαρμογής και σταθεροποίησης της χώρας [...].

Περισσότερα εδώ.

Όλο το τεύχος εδώ.

Ελλάδα και Γερμανία: Πολιτική και Αποτελεσματικότητα της Φορολογίας στον Καπνό

(κείμενο εργασίας)

Το -από κοινού με F. Steidl- κείμενο εργασίας με τίτλο «Ελλάδα και Γερμανία: Πολιτική και Αποτελεσματικότητα της Φορολογίας στον Καπνό», Οικονομικές Εξελίξεις, Τεύχος 31, Οκτώβριος 2016, σελ. 85-96, ΚΕΠΕ.

Does Monetary Union Remain Dysfunctional, and if so, What are the Chances for Reform: The Case of Financial Integration

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Does Monetary Union Remain Dysfunctional, and if so, What are the Chances for Reform: The Case of Financial Integration» στο ELIAMEP Policy Paper.

Εκτίμηση των Επιπτώσεων στην Κατανάλωση και τα Κρατικά Έσοδα από Μεταβολές του ΕΦΚ στο Πετρέλαιο Θέρμανσης

(κείμενο εργασίας)

Το -από κοινού με Ελ. Νίτση και Β. Λυχναρά- κείμενο εργασίας με τίτλο «Εκτίμηση των Επιπτώσεων στην Κατανάλωση και τα Κρατικά Έσοδα από Μεταβολές του ΕΦΚ στο Πετρέλαιο Θέρμανσης», Οικονομικές Εξελίξεις, Τεύχος 29, Φεβρουάριος 2016, σελ. 59-70, ΚΕΠΕ.

Προσφυγικές Ροές και Δημοσιονομικός Προγραμματισμός

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Προσφυγικές Ροές και Δημοσιονομικός Προγραμματισμός», Ελληνική Οικονομία, Τεύχος 22, Οκτώβριος 2015, σελ. 23-33, ΚΕΠΕ.

Είναι Αλήθεια ότι τα Χρήματα που Δανείστηκε η Ελλάδα Προορίζονται Αποκλειστικά για την Αποπληρωμή Προηγούμενων Χρεών και τη Διάσωση των Τραπεζών;

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Είναι Αλήθεια ότι τα Χρήματα που Δανείστηκε η Ελλάδα Προορίζονται Αποκλειστικά για την Αποπληρωμή Προηγούμενων Χρεών και τη Διάσωση των Τραπεζών;», Σειρά Κατανοώντας την Κρίση, Νο 3, Παρατηρητήριο για την Κρίση/ΕΛΙΑΜΕΠ.

Δημοσιονομικό Συμβούλιο και Αξιολόγηση Οικονομικών Προγραμμάτων Κομμάτων

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Δημοσιονομικό Συμβούλιο και Αξιολόγηση Οικονομικών Προγραμμάτων Κομμάτων», Κείμενο Πολιτικής, Νο 28 (Μάρτιος), Παρατηρητήριο για την Κρίση/ΕΛΙΑΜΕΠ.

Πλαίσιο Στήριξης Τραπεζικού Συστήματος: Μία Πρώτη Προσέγγιση

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Πλαίσιο Στήριξης Τραπεζικού Συστήματος: Μία Πρώτη Προσέγγιση», Οικονομικές Εξελίξεις, Τεύχος 26, Φεβρουάριος 2015, σελ. 72-81, ΚΕΠΕ.

Χρηματοπιστωτική Εποπτεία: Κρίση και Νέες Τάσεις Αρχιτεκτονικής

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Χρηματοπιστωτική Εποπτεία: Κρίση και Νέες Τάσεις Αρχιτεκτονικής», Ελληνική Οικονομία, Τεύχος 10, Οκτώβριος 2014, σελ. 33-44, ΚΕΠΕ.

Emerging Banking Systems: Evidence for the Democracy, Financial Regulation and Bank Competition Nexus

(κείμενο εργασίας)

Το -από κοινού με τη Μ. Αγοράκη- κείμενο εργασίας με τίτλο «Emerging Banking Systems: Evidence for the Democracy, Financial Regulation and Bank Competition Nexus», EKEME Working Papers Series. WP-02/2011.

Μεταρρυθμίσεις και Κρίση: Το Οραματικό Έλλειμμα της Δημόσιας Επιλογής

(κείμενο εργασίας)

Η βιβλιοκριτική στο Βιβλίο του Πάνου Καζάκου (2010) «Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση. Μεταρρυθμίσεις, χρέη και αδράνεια στην Ελλάδα (1993 – 2010)», εκδόσεις Πατάκη.

Η Δημοσιονομική Ευρωστία και το Στοίχημα της Πολιτικής

(κείμενο εργασίας)

Το -από κοινού με το Χρ. Τσαπακίδη- κείμενο εργασίας με τίτλο «Η Δημοσιονομική Ευρωστία και το Στοίχημα της Πολιτικής», Policy Brief No6, Ένωση Νέων Επιστημόνων για Ευρωπαϊκές Σπουδές.

Η Χρηματοπιστωτική Κρίση και η Πραγματική Οικονομία

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο «Η Χρηματοπιστωτική Κρίση και η Πραγματική Οικονομία», Policy Brief No2, Ένωση Νέων Επιστημόνων για Ευρωπαϊκές Σπουδές.

European Banking System Integration: Mitigating the Structural Differences via Regulation

(κείμενο εργασίας)

Το κείμενο εργασίας με τίτλο « European Banking System Integration: Mitigating the Structural Differences via Regulation», Policy Paper by Young Researcher WP II/III: Team 3, No D 110, EU – Consent.